ISO 17100
ISO 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi, çeviri / tercüme çalışmalarının kaliteli ve güvenilir bir şekilde yapılması gerekli şartları belirtmektedir. ISO 17100, yapılan çevirilerin kaliteli olmasının yanı sıra doğru, net ve anlaşılır bir şekilde sunulmasını da sağlamaktadır. Bu bağlamda, çeviri süreçlerinin temel yönetimi, minimum gereklilikleri, kaynak kullanımı ve çeviri kalitesini etkileyecek diğer unsurlar ve eylemler ISO 17100 kapsamındadır. ISO 17100, tüm çeviri hizmet sağlayıcıları için geçerli olup bu kişi ve kurumlar için en temel kalite ve yönetim standartlarından biridir.
Çeviri hizmetlerinde ISO 17100 ile uyumlu çalışmak isteyen kurumlar, standardın tüm gerekliliklerine uymak zorundadır. Fakat çeviri çalışmasının türüne, içeriğine, büyüklüğüne ve karmaşıklık düzeyine bağlı olarak birtakım farklılıklar söz konusu olabilmektedir.
ISO 17100 Nedir?
ISO 17100, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından da kabul edilmiş ve “TS EN ISO 17100: Çeviri hizmetleri - Çeviri hizmetleri için gereklilikler” adı ile 2015 yılında tercüme edilerek Türkçe olarak yayınlanmıştır. Bu standardın kabul edilmesi ile beraber daha evvel yürürlükte olan TS EN 15038: 2009 standardı yürürlükten kaldırılmıştır. ISO 17100 özetle kalite bir tercüme hizmetinin verilebilmesi için süreç, kaynak ve diğer hususlarla ilgili minimum gereklilikleri açıklamaktadır.
ISO 17100, bir çeviri hizmeti sağlayıcısının bu standarda uyumluluğunu nasıl göstereceği ile ilgili gereklilikleri de sunmaktadır. Ayrıca, çeviri hizmeti alan müşterilerin isteklerinin yerine getirilmesi ve diğer spesifikasyonların uygunluğunun sağlanması konusunda da gerekli bilgilendirmeleri yapmaktadır. Diğer spesifikasyonlar, müşteri veya çeviri hizmeti veren kurumların spesifikasyonları; diğer endüstriyel standartlar, kılavuzlar ve yasalar olabilir. ISO 17100, çeviri hizmetlerin insan, teknik ve teknolojik kaynaklarının en doğru şekilde kullanımı ile ilgili çok önemli bir yol haritası niteliğindedir. Son olarak ISO 17100, çeviri hizmeti talep eden müşterilerden gelen bilgilerin korunması konusunda da açıklamalar içermektedir.
Şu iki çeviri hizmetinin ISO 17100 kapsamı dışında kaldığını belirtmekte fayda var:
? Makine / bilgisayar çevirileri sonucunda elde edilen ham çeviri çalışmaları
? Sözlü çeviriler
ISO 17100 standardının maddelerini şöyle sıralayabiliriz:
Önsöz
Giriş
1 Kapsam
2 Terimler ve tanımlar
2.1 Çeviri ve çeviri hizmetleriyle ilgili kavramlar
2.2 Çeviri iş akışı ve teknolojiyle ilgili kavramlar
2.3 Dil ve içerikle ilgili kavramlar
2.4 Çeviri hizmetlerine dahil olan kişilerle ilgili kavramlar
2.5 Çeviri hizmet sürecinin kontrolüne ilişkin kavramlar
3 Kaynaklar
3.1 İnsan kaynakları
3.2 Teknik ve teknolojik kaynaklar
4 Ön üretim süreçleri ve faaliyetler
4.1 Genel
4.2 Araştırma ve fizibilite
4.3 Teklif
4.4 Müşteri - Çeviri hizmeti sağlayıcısı sözleşmesi
4.5 Proje ile ilgili müşteri bilgilerinin kullanılması
4.6 Proje hazırlama
5 Üretim süreci
5.1 Genel
5.2 Çeviri hizmeti proje yönetimi
5.3 Çeviri süreci
6 Üretim sonrası süreçler
6.1 Geri bildirim
6.2 Kapanış yönetimi
Ek A: ISO 17100 Çeviri iş akışı
Ek B: Sözleşmeler ve proje özellikleri
Ek C: Proje kaydı ve raporlama
Ek D: Üretim öncesi görevler
Ek E: Çeviri teknolojisi
Ek F: Kapsamlı olmayan katma değerli hizmetler listesi
Kaynakça
ISO 17100 Faydaları Nelerdir?
Günümüzde birçok alanda çeviri çalışmaları yapılmaktadır. Kitaplar, akademik çalışmalar, edebi eserler, bilimsel yayınlar, makaleler ve daha birçok yazılı metin için kaliteli, güvenilir ve anlaşılır tercüme hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Yabancı dil bilgisinin yanı sıra tercümanlık bilgisi ve tecrübesi gerektiren bu hizmetler, tüm dilleri ve ülkeleri ilgilendiren ortak bir konudur. Bu nedenle ISO 17100 standardı yayınlanarak çeviri hizmetleriyle ilgili genel bir çerçeve çizilmiştir.
ISO 17100 standardına uygun olarak gerçekleştirilen çeviri çalışmaları, her şeyden önce müşteri memnuniyetini sağlamaktadır. Standart bilgi gizliliği ve veri koruma konusunda da yönlendirmeler yaptığından ISO 17100’e uyumlu çeviri hizmetleri sürecinde bu konuda herhangi bir mağduriyet de yaşanmamaktadır. Standarda uygun şekilde tamamlanan çalışmalar, çevrilen metinlerin müşterilere içeriği kadar şekil olarak da doğru ve başarılı bir sunumla aktarılmasını; orijinal metnin anlamının bozulmadan ve kaybedilmeden anlaşılır bir şekilde tercüme edilmesini sağlar.
ISO 17100’e uygun çeviriler yapan kuruluşlar, rakipleri karşısında da büyük bir avantaj elde etmektedir. Zira, müşteriler her zaman bu standardı uygulayan ve çalışmalarını standarda uygun şekilde yaptığını belgeleyen kuruluşlar ile çalışmayı tercih etmektedir. Ayrıca, günümüzde birçok uluslararası ihalede ISO 17100’ün şartnamelerde olmazsa olmaz bir kriter olduğunu belirtmekte fayda var. ISO 17100 belgeli kuruluşlar bu hususta da avantaj elde etmektedir.
ISO 17100 Nasıl Alınır?
ISO 17100 sertifikası / belgesi almak isteyen kuruluşlar (çeviri büroları vs) öncelikle konuyla ilgili bazı bilgilendirme eğitimleri ve sonrasında danışmanlık hizmeti almalıdır. Bu eğitimlerde standardın gereklilikleri, içeriği, önemi, faydaları ve sertifikasyon süreci anlatılmaktadır. Daha sonra kuruluş bünyesinde Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi’nin gerekliliklerine uygun değişiklikler, düzeltmeler ve iyileştirilmeler yapılabilmektedir. Bu çalışmalar sonucunda ISO 17100 için gerekli dokümantasyon ve yönetim altyapısı oluşturulabilmektedir
ISO 17100 konusunda kuruluş içerisindeki gerekli hazırlıklar tamamlandıktan sonra iç denetimler ve gözden geçirme toplantıları yapılabilmektedir. Daha sonra ise sertifikasyon başvurusu yapılmaktadır. Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi ile ilgili üçüncü taraf akredite belgelendirme kuruluşları ile görüşmeler gerçekleştirilerek bir denetim planlanır ve daha sonra firma denetimi yapılır. Denetimlerden başarıyla geçen firmalar ISO 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi Belgesi almaya hak kazanır.
