ISO 22000:2018 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
ISO 22000, gıda zincirindeki işletmelerin gıda güvenliği gereksinimlerini uygulamaları amacıyla etkin bir yönetim sistemi geliştirmelerini sağlar. Gıda güvenliği sertifikaları için en önemli standartlardan biri olan ISO 22000, gıda zincirindeki tüm işletmeler için geçerlidir. İlkeleri ve prosedürleri tüm dünyada uygulanmaktadır.
Günümüzde dünya nüfusunun artışına paralel olarak gıda talebinin de artması, tarladan sofraya kadarki tüm gıda süreçlerinin takibini, yönetilmesini ve güvenliğinin sağlanmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu bağlamda, gıdaların hazırlanması, işlenmesi, üretilip ambalajlanması, depolanması, dağıtılması, satılması ve en nihayetinde tüketilmesi gibi adımlarda insan ve hayvan sağlığını tehdit eden unsurların ortadan kaldırılması büyük önem arz etmektedir. ISO 22000 de bu kapsamda geliştirilmiş bir standart olup gıda sektöründeki büyük ya da küçük tüm işletmelerin gıda güvenliği politikalarına uymasını ve bu uygunluğu tüm paydaşlarına göstermesini sağlamaktadır.
ISO 22000 Nedir?
ISO 22000’in son versiyonu “Gıda güvenliği yönetim sistemleri - Gıda zincirindeki kuruluşlar için şartlar” ismiyle yayınlanmıştır. Ülkemizde de TS EN ISO 22000 olarak yürürlüktedir. Gıda güvenliği sertifikaları almak isteyen bir işletme öncelikle bu standardın gerekliliklerini sağlamalı; bunun için de kendi içerisinde bir gıda güvenliği yönetim sistemi kurmalıdır. ISO 22000, gıdaların gıda tedarik zinciri boyunca güvende kalmaları için tüm işletmelere rehberlik sağlamaktadır. Standardın maddeleri, kuralları ve ilkeleri uygulanarak;
gıda güvenliği risklerinin en aza indirilmesi,
insan sağlığının korunması,
tehlikelerin kontrol edilebilir boyuta indirgenmesi,
tüm aşamaların izlenmesi ve yönetilmesi mümkündür.
ISO 22000 ve gıda güvenliği sertifikalarının temeli, işletmelerde kalite konusundaki en genel standart olan ISO 9001’e dayanmaktadır. ISO 22000’i ISO 9001’in gıda güvenliği alanına uygulanmış versiyonu olarak kabul edebiliriz.
Gıda güvenliği sertifikaları için işletmelerde bir altyapı oluşturulmasını sağlayan ISO 22000’in temel maddeleri şunlardır:
Organizasyonun bağlamı
Liderlik
Planlama
Destek
Operasyon
Performance değerlendirme
Gelişme
Standart;
İşletmelerde gıda güvenliği konusunun kapsamını belirler, ilgili tarafları açıklar.
Üst yönetimin gıda güvenliği sertifikaları ve yönetim sistemleri konusuna liderlik etmesini sağlar.
Gıda güvenliği ile ilgili risklerin belirlenmesi, hedeflerin tanımlanması ve gerekli planlamaların yapılmasını sağlar.
Risk yönetimi, hedeflerin gerçekleştirilmesi ve planların uygulanması için çalışanların katılımını, diğer paydaşlarla olan ilişkilerin düzenlenmesini sağlar.
Gıda güvenliği konusundaki tüm faaliyetlerin; ölçme, izleme, analiz, düzeltici ve önleyici faaliyet, uygunsuzlukların tespiti gibi faaliyetlerin yönetimi konusunu açıklar.
İşletmenin ve çalışanların ISO 22000’in uygulanması noktasında ne kadar başarılı olduğunu ölçer. Sürekli gelişim için bir yol harirtası çizer.
ISO 22000 Belgesinin Yararları Nelerdir?
ISO 22000 Belgesi alan bir işletmenin doğrudan veya dolaylı olarak elde edeceği kazanımlar şunlardır:
Gıda güvenliğinin sağlanması konusunda hızlı, etkin, tutarlı ve tüm dünyada geçerli olan yöntemler ve teknikler uygulanabilir.
İşletmeler, ürünlerini daha güvenli; süreçlerini daha verimli hale getirir.
Bu da müşteri memnuniyetini, dolayısıyla satışları ve kârlılığı artırır.
İşletmeye olan güven artar; marka değeri yükselir.
Farklı gıda güvenliği sertifikalarının alınması kolaylaşır.
Gıda güvenliği ile ilgili ulusal ve uluslararası standartlara daha hızlı uyum sağlayabilir. Yasalara karşı daha sorumlu bir işletme imajı oluşturulur.
ISO 9001, ISO 14001, ISO 50001 ve daha birçok yönetim sistemlerine daha hızlı ve kolay entegre olunabilir.
Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi konusunda çok önemli bir kurumsal sosyal sorumluluk misyonu gerçekleştirilmiş olur. Bu da sürdürülebilirliğe doğrudan bir katkı sağlar.
Gıda sektöründe yeni yatırımların ve farklı pazarların kapısı açılabilir.
ISO 22000 Standardını Kimler Uygulamalıdır?
ISO 22000’in kapsamı oldukça geniştir. Bir gıda işletmesi, gıda güvenliği sertifikaları alarak sorumlu bir kuruluş olmak istiyorsa öncelikle bu standardı referans almaldır. ISO 22000’in hitap ettiği işletme türleri arasında şunları sıralayabiliriz:
Her türlü gıdanın üretimi, tedariki, nakliyesi, depolaması, dağıtımı, satışı vb gibi hizmetler sunan işletmeler
Restoran, otel, kafe, bar vb gibi işletmeler
Gıda fabrikalarında kullanılan makine, ekipman ve teçhizatları üreten firmalar
Hayvan yemleri ve katkı maddeleri üreten üreticiler
Gıdalar için ambalaj üreten firmalar
Çiftlikler
Perakende gıda satışı yapan firmalar
Gıdayla temas eden malzemeleri üreten firmalar
Temizlik ürünleri ve dezenfektan üreticileri
Hazır yemek servisi sunan işletmeler
