MSDS / SDS Hazırlama
Tehlikeli bir maddeyi veya karışımı piyasaya sunan bir üretici ya da ithalatçı firmanın MSDS hazırlaması gerekmektedir. MSDS (Material Safety Datasheet - Malzeme Güvenlik Bilgi Formu), literatürde SDS veya Güvenlik Bilgi Formu (GBF) olarak da anılmaktadır. MSDS hazırlamanın yasal bir gerekçesi bulunmakta; zararlı maddelerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerinin kontrol altına alınabilmesi için MSDS gereklidir. MSDS, bir maddenin veya karışımın özelliklerini detaylı bir şekilde anlatmakta ve bu maddelerin kullanımıyla ilgili güvenlik tedbirlerini içermektedir. Konuya ilişkin çıkarılan yönetmeliklerde belirtilen maddeleri ve karışımları imal eden ya da bu maddeleri yurt dışından ithal eden firmaların MSDS hazırlama yükümlülüğü bulunmaktadır.
MSDS Hazırlama Nedir?
MSDS hazırlamayla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan şu iki önemli yönetmeliği bilmekte fayda vardır:
? Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik (13 Aralık 2014 - 29204 sayılı Resmi Gazete)
? Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (KKDİK) Hakkında Yönetmelik (23 Haziran 2017 - 30105 sayılı Resmi Gazete)
İlk yönetmelik MSDS hazırlama ve dağıtımıyla ilgili idari ve teknik usul ve esasları anlatmaktadır. KKDİK yönetmeliği ise spesifik olarak kimyasallar maddelerle ilgili hazırlanması gereken MSDS’ler hakkında bilgi vermektedir. Bu yönetmelikler MSDS’lerin içeriği, formatı, kimler tarafından nasıl hazırlanması gerektiği ve daha birçok konuda blilgilendirmeler yapmaktadır.
MSDS, ilgili maddeyi kullanan kişi ve kurumlar için çok önemli ve değerli bir bilgi kaynağıdır. Zira, güvenlik bilgi formu sayesinde bu maddeleri üreten, taşıyan, depolayan ve kullanan kişilerin sağlık ve güvenlikleri de korunmuş olmaktadır. Ayrıca, bu maddelerin çevreye zararlı etkiler yaratmasının da önüne geçilebilmektedir. Herhangi bir kaza sonucunda veya ilkyardım müdahalesi gereken durumlarda neler yapılması gerektiğiyle ilgili bu formlar referans alınmaktadır.
MSDS Nasıl Hazırlanır?
Bir MSDS, söz konusu madde veya karışımla ilgili şu konularda bilgiler içermelidir:
? Maddenin / karışımın ve şirketin / işletmenin tanımı
? Zararların tanımı
? Bileşimi / içindekiler hakkında bilgi
? İlk yardım önlemleri
? Yangınla mücadele önlemleri
? Kaza sonucu yayılma önlemleri
? Elleçleme ve depolama
? Maruz kalma kontrolleri/kişisel korunma
? Fiziksel ve kimyasal özellikler
? Kararlılık ve tepkime
? Toksikolojik bilgiler
? Ekolojik bilgiler
? Bertaraf etme bilgileri
? Taşımacılık bilgisi
? Mevzuat bilgisi
? Diğer bilgiler
MSDS hazırlama yükümlülüğü bulunan firmalar, bu dokümanları Türkçe olarak hazırlar; yazılı veya elektronik ortamda ilgili taraflara ücretsiz olarak temin eder. Maddelerle ilgili yeni bilgiler gerektiğinde, herhangi bir kısıtlama söz konusu olduğunda, risk yönetimini etkileyen bir durum ortaya çıktığında vs firmaların yeniden MSDS hazırlaması gerekmektedir.
MSDS’leri Kimler Hazırlar?
MSDS hazırlama belirli teknik ve idari bilgilerin yanı sıra yasal olarak yetkinlik de gerektirmektedir. Bu konuyla ilgili çıkarılan yönetmelik MSDS’lerin akredite belgelendirme kuruluşları tarafından güvenlik bilgi formu hazırlayıcısı olarak yetkiendirilen kişilerce hazırlanması gerektiğini belirtmektedir. KKDİK yönetmeliği ise bu formların kimyasal değerlendirme uzmanları tarafından hazırlanabileceğini ifade etmektedir. Ülkemizde belgelendirme kuruluşlarının TÜRKAK (Türk Akeditasyon Kurumu) tarafından yetekilendirildiğini belirtmekte fayda var.
MSDS Hazırlama Hizmeti
Günümüzde MSDS hazırlama yükümlülüğü bulunan firmaların birçoğu bu konuda danışmanlık hizmeti almaktadır. Zira, bu formların hazırlanması için sadece üretim bilgisi yeterli olmamakta, ilgili madde hakkında çok daha detaylı bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. Madde hakkında bir MSDS oluşturabilmek için birtakım test, analiz ve hesaplamalar gerekebilmektedir. Ayrıca, güvenlik bilgi formlarını hazırlayan kişilerin yönetmelikte belirtildiği gibi yasal yetkinliği de olmak zorundadır. Bir üretici veya ithalatçı firmanın MSDS hazırlamak için tüm bu gereklilikleri karşılaması oldukça zordur. Bu nedenle, firmaların kaliteli ve güvenilir hizmetler sunan bir danışmanlık firmasından destek almasında fayda vardır.
